„Rok Wiary – pisze Ojciec Święty Benedykyt XVI w liście apostolskim Porta Fidei – powinien wyrazić wspólne zobowiązanie do ponownego odkrycia i studium podstawowych treści wiary, które znajdują w Katechizmie Kościoła Katolickiego swą systematyczną i organiczną syntezę” (Porta Fidei 11). Dlatego też „Katechizm Kościoła Katolickiego może być prawdziwym narzędziem wspierania w wierze. […] Wiara bowiem poddana jest bardziej niż w przeszłości szeregowi pytań, wypływających ze zmiany mentalności” (Porta Fidei 12) i domaga się racjonalnego uzasadniania. W związku z tym trzeba stwierdzić, że wiara w znaczeniu religijnym jest opartą na zaufaniu relacją człowieka do Boga i stanowi pozytywną odpowiedź człowieka na Objawienie Boże. Należy dodać, że obok wiary w sensie religijnym wyróżniamy także wiarę naturalną, która ma miejsce w przypadku relacji między ludźmi. Wiara religijna może być rozumiana w znaczeniu przedmiotowym lub podmiotowym. W przedmiotowym rozumieniu wiara jest widziana jako przyjęcie zbioru prawd objawionych przez Boga, czyli depozytu wiary. Wiąże się z tym poznawczy aspekt wiary dotyczący istnienia Boga, Jego natury oraz zbawczej woli wobec ludzi. Jednak ten przejaw wiary nie wyczerpuje jej. Wiara posiada bowiem także wymiar podmiotowy, związany z postawą człowieka wobec objawiającego się Boga. Postawa ta powinna charakteryzować się pozytywną odpowiedzią osoby ludzkiej na zaproszenie Boga do osobowej wspólnoty z Nim, czyli na Bożą ofertę zbawienia. Pozytywny odzew na Boże zaproszenie jest decyzją wiary, która zapoczątkowuje religię. Wiara religijna nie jest tylko aktem człowieka, ale również dziełem Boga. Powstaje ona bowiem pod wpływem Jego łaski. Dzięki niej ma też miejsce nadprzyrodzone spotkanie między Bogiem i człowiekiem. To oznacza, że wiara religijna zawsze posiada charakter nadprzyrodzony. Istotną kwestią jest również fakt, że nauka objawiona głosi, iż wiara religijna jest konieczna do osiągnięcia zbawienia. Chrześcijanie od początku traktowali wiarę jako konieczną podstawę odniesienia człowieka do Boga. Świadczy o tym List do Hebrajczyków, w którym czytamy, iż „bez wiary [...] nie można podobać się Bogu” (Hbr 11, 6). Jednocześnie Bóg, pragnąc zbawienia wszystkich ludzi, ofiarowuje łaskę wiary każdemu człowiekowi. W dominującym obecnie w teologii podejściu personalistycznym wskazuje się, że akt wiary ma charakter decyzji osobowej i dotyczy całego człowieka. oznacza to, że obejmuje on przyjęcie osobowego Boga, postawę zaufania wobec Niego oraz przyjęcie prawd objawionych. Przedmiotem wiary bowiem jest osobowy Bóg objawiający się w Jezusie Chrystusie jak również to, czego Bóg dokonał. W nauczaniu Soboru Watykańskiego II znajdujemy definicję katolickiego rozumienia aktu wiary, według której „Bogu objawiającemu należy się ‘posłuszeństwo wiary’ (por. Rz 1, 5; 16, 26; 2 Kor 10, 5n). Przez nie człowiek w sposób wolny całkowicie powierza się Bogu, ofiarowując ‘Bogu objawiającemu pełne poddanie umysłu i woli’ oraz ochotnie przyjmując udzielone przez Niego Objawienie” (Dei Verbum 5). Generalnie zatem należy stwierdzić, że wiara jest pozytywną odpowiedzią na dar Boga z siebie, ufnym poleganiem na Jego zbawczej pomocy, posłuszną uległością wobec Jego suwerennego panowania i zgodą na Jego objawieniowe słowo.
Ks. dr Sławomir Bartnicki, prefekt WSD w Łomży